Σπάνια φωτογραφία ανάρτησε στη σελίδα του στο Facebook ο κ. Θεόδωρος Μεταλληνός. Είναι μια μοναδική φωτογραφία του Baron Paul des Grances, (περί το 1860) που είναι ίσως η παλιότερη από την πόλη των Χανιών.
Οπως χαρακτηριστικά γράφει στα σχόλιά του ο αρχαιολόγος Μιχ. Ανδριανάκης “η φωτογραφία επικεντρώνεται στο τμήμα του κυρίως λιμανιού, ανατολικά του τζαμιού του Κιουτσούκ Χασάν και είναι μια από τις λίγες που απεικονίζει το μεταγενέστερο παραθαλάσσιο τείχος με τις κανονιοθυρίδες του, που περιβάλλει τη βορειοδυτική πλευρά του λόφου Καστέλι. Ψηλότερα διακρίνεται η γωνία του Βυζαντινού και Βενετσιάνικου τείχους, που περιέβαλε το λόφο-ακρόπολη, ενισχυμένη με μεταγενέστερη αντηρίδα.
Στην ουσία η οχύρωση μεταφέρθηκε από την κορυφή, στη βάση του λόφου. Πολύτιμη είναι και η απεικόνιση της δυτικής (και εν μέρει βόρειας) όψης του ογκώδους Οθωμανικού Διοικητηρίου της Κρήτης, που κτίστηκε ακριβώς αυτή την περίοδο, όταν η πρωτεύουσα του νησιού μεταφέρθηκε από το Μεγάλο Κάστρο στα Χανιά.
Διακρίνεται η κτιστή βάση και οι ξυλόπηκτοι (από “τσατμά”) όροφοι, καλυμμένοι από κονίαμα. Δεξιά σώζονται τα υπολείμματα του Βενετσιάνικου palazzo του Ρέκτορα, εν μέρει ανακατασκευασμένο, αλλά μικρότερο από αυτό που σώζεται σήμερα. Μπροστά διακρίνεται η ακτογραμμή (στην ουσία εκεί ήταν το κυριότερο σημείο του λιμανιού), που φυσικά και δεν έχει καμιά σχέση με τη χάλκινη “ακτογραμμή” που τοποθέτησε το Λιμενικό Ταμείο πριν από λίγα χρόνια. Η φωτογραφία, όπως και οι επόμενες που θα δούμε και θα σχολιάσουμε, αποτελούν όντως ένα πολύτιμο στοιχείο για τη συμπλήρωση του “ψηφιδωτού” της ιστορίας της πόλης.
Στο σημείο αυτό, μάλλον μπροστά από το τείχος, κτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα μια σειρά από αποθήκες, που σήμερα έχουν μετατραπεί σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (“Μοναστήρι”, κλπ). Κατά πάσα πιθανότητα το τείχος δεν κατεδαφίστηκε, αλλά αποτελεί την “πλάτη” των κτηρίων”
