Το Καρύδι (Τοπική Κοινότητα Καρυδίου (Σητείας) – Δημοτική Ενότητα ΙΤΑΝΟΥ) ανήκει στον δήμο ΣΗΤΕΙΑΣ της Περιφερειακής Ενότητας ΛΑΣΙΘΙΟΥ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”.
Η επίσημη ονομασία είναι “το Καρύδιον”. Έδρα του δήμου είναι η Σητεία και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης.
Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, το Καρύδι ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Καρυδίου (Σητείας), του πρώην Δήμου ΙΤΑΝΟΥ του Νομού ΛΑΣΙΘΙΟΥ.
Το Καρύδι έχει υψόμετρο 566 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας
Απέχει από τη Σητεία 18 χλμ. και 24 από το Παλαίκαστρο. Συγκοινωνεί μ’ αυτήν με δρόμο από τα Μετόχια (Ρούσσα Εκκλησιά – Μιτάτο – Καρύδι) ή από διακλάδωση του δρόμου Παλαικάστρου – Άνω Ζάκρου κοντά στους Αδραβάστους. Η παρακαμπτήρια αυτή έχει μήκος γύρω στα 8 χλμ.
Λέγεται πως την ονομασία του οφείλει σε πλάκα με ανάγλυφη παράσταση κλάδου καρυδιάς με καρπούς που βρέθηκε στην θέση Κουτσουνάρα. Στα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν έδρα ομώνυμου Δήμου με 14 ακόμα χωρία στην περιοχή του. Από το Καρύδι κατάγεται και ο ιστοριοδίφης, ιδρυτής και πρώτος Διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης Νικόλαος ι. Παπαδάκης (1870-1941). Δέν αναφέρεται στην Ενετική απογραφή του 1553 αλλά σημειώνεται σε γεωγραφικούς χάρτες της ίδιας εποχής και σε συμβολαιογραφικές πράξεις.
Στην περιοχή δεν έχουν γίνει συστηματικές ανασκαφές, αλλά από τα τυχαία ευρήματα το πιο σημαντικό είναι θαυμάσιος πέτρινος πέλεκυς που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Ηρακλείου.
Δύο σπουδαία σπήλαια υπάρχουν στην περιφέρεια του Καρυδίου, με ίχνη ανθρώπινης κατοίκησης, το Κατωφύγι στη θέση Λιμνιόλακκος και ο Περιστεράς στη θέση Πλατύβολο
Ο Περιστεράς είναι ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια της Κρήτης και βρίσκεται 2-3 χλμ. ανατολικά του χωριού και 300 μ. βόρεια του αμαξωτού δρόμου. Το υψόμετρο στην είσοδο είναι 540 μ.
Το σπήλαιο διανοίγεται σε Ιουρασικό ασβεστόλιθο. Είναι του τύπου του σπηλαιοβαράθρου, αφού στο χαμηλότερο τμήμα του η υψομετρική διαφορά από την είσοδο είναι 63 μ. Η είσοδος έχει πλάτος 23,5 μέτρα και ύψος 12 μέτρα. Μεγάλη πτώση βράχων δεν επιτρέπει την εξονυχιστική έρευνα.
Μετά την είσοδο περνά κανείς σε πολύ μεγάλη αίθουσα μήκους 80 μ. μεγίστου πλάτους 35 μ. και ύψος 2-12 μ. Στενή δίοδος στο βάθος αριστερά οδηγεί ύστερα από απότομη κάθοδο 4 μ. σε σειρά τοξοειδών θαλάμων που καταλήγουν στο αριστερό τμήμα της μεγάλης αίθουσας. Οι θάλαμοι Α και Β έχουν πλούσιο λιθοματικό διάκοσμο από σταλαγμίτες, σταλακτίτες και στήλες. Στούς θαλάμους Γ και Δ βρέθηκαν ανθρώπινα οστά και ίχνη κατοίκησης. Από τα όστρακα φαίνεται πως το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από την Υστερομινωική περίοδο ως την Πρωτομινωική και τα βυζαντινά χρόνια.
Περισσότερες φωτογραφίες από το χωριό Καρύδι Σητείας
πηγές: από το βιβλίο του Ν. Παπαδάκη, αρχαιολόγου: ΣΗΤΕΙΑ, 2000.
crete-today.com ,buk.gr ,cretesitia.gr
φωτογραφίες: Γιώργος Παπουτσάκης
One thought on “Το Καρύδι και το σπήλαιο Περιστεράς στη Σητεία (Ν.Λασιθίου)”