Τα Ευαγγελικά

Η μετάφραση του Αλέξανδρου Πάλλη και η δημοσίευση εφημερίδα «Ακρόπολις» στο φύλλο της Κυριακής 9 Σεπτεμβρίου 1901 προκάλεσε τα Ευαγγελικά. Ο Α. Πάλλης που ζούσε στην Αγγλία ήταν επηρεασμένος από την ψυχολογία του Αγγλου ιμπεριαλιστή καπιταλιστή, που από τη μια εκμεταλλευόταν τους  λαούς της Ασίας και από την άλλη νόμιζε ότι αν διαβάσει το Ευαγγέλιο θα του εξιλεωθεί στα μάτι του θεού.

Ηθελε μεταφράζοντας την τα Ευαγγέλια να ηθικοποιήσει τους Ελληνες. Νόμιζε ότι αν ο λαός διάβαζε στη γλώσσα του τα Ευαγγέλια θα γινόταν και καλός χριστιανός. Αντίστοιχες αντιλήψεις είχαν και άλλοι Ελληνες αστοί του εσωτερικού. Η προσπάθεια του Πάλλη δεν ήταν το μοναδικό μεταφραστικό εγχείρημα. Ταυτόχρονα με τον Πάλλη και η θρησκόληπτη βασίλισσα Ολγα. Η μετάφραση αυτή εκδόθηκε σε 1.000 αντίτυπα στα τέλη του 1900 δηλώνοντας ότι είναι γραμμένη για οικογενειακή χρήση  Η μετάφραση έγινε από την ιδιαιτέρα γραμματέα της Όλγας, Ιουλίας Σουμάκη. Μέχρι το Μάρτιο του 1901 τα αντίτυπα του βιβλίου είχαν εξαντληθεί και η βασίλισσα σκεφτόταν να προχωρήσει σε μια δεύτερη έκδοση. Την Πρόλαβαν όμως τα γεγονότα.

Η μετάφραση ήταν το πρόσχημα πίσω από το οποίο κρυβόταν πολιτικά και διπλωματικά παρασκήνια εντός του παλατιού. Εκείνη την εποχή είχε συναφθεί η γαλλορωσική συμμαχία και η Γερμανία είχε εξαγριωθεί. Τα δύο στρατόπεδα που από τότε προετοίμαζαν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, θέλαν με το μέρος τους τα μικρότερα κράτη και η Ελλάδα δεν τους ήταν αδιάφορη. Αυτή είχε την έκφρασή της και μέσα στο ελληνικό παλάτι. Από τη μια η ρώσικης καταγωγής βασίλισσα Όλγα και από την άλλη η πριγκίπισσα Σοφία, γυναίκα του διάδοχου Κωνσταντίνου, εκπρόσωπος των γερμανικών συμφερόντων. Μέσα σε αυτή την κατάσταση προέκυψε το ζήτημα των Ευαγγελικών. Ένα ζήτημα καθαρό θελογικό που οι ιμοπεριαλιστικές μηχανορραφίες βρήκαν τρόπο να εκμεταλλευτούν.

Η Ολγα είχε πολλούς εχθρούς στο παλάτι. Η γερμανική διπλωματία ήθελε να προσποριστεί οφέλη από τις αντιδράσεις κατά της Ολγας. Κινήθηκε στο παρασκήνιο εξαγοράζοντας και εφημερίδες και χειραγωγώντας κόμματα. Ετσι γεννήθηκε ο μύθος των «οργάνων των Σλάυων» και των ρουβλίων που έπαιρναν οι μαλλιαροί. Στο ξέσπασμα των γεγονότων είχαν τη βοήθεια των αντιδραστικών καθηγητών του πανεπιστημίου που βρήκαν την ευκαιρία να χτυπήσουν το δημοτικισμό. Όλα αυτά οδήγησαν στα αιματηρά επεισόδια του Νόεμβρη του έτους 1909. Οταν οι πρώτες αντιδράσεις των φοιτητών ξεκίνησαν με αφορμή τη γλώσσα της μετάφρασης του Πάλλη, μα στη συνέχεια το αρνητικό κλίμα τεχνιέντως στράφηκε εναντίον της μετάφρασης που είχε γίνει με πρωτοβουλία της Όλγας.

H μετάφραση Πάλλη είχε εκτυπωθεί στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου με έξοδα της βασίλισσας Όλγας. Kυκλοφορήσει σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων μεταξύ των Ελλήνων της Διασποράς και το πράγμα είχε περάσει απαρατήρητο. Μέχρι που η «Ακρόπολις», αποφάσισε να  τη δημοσιεύσει  σε συνέχειες.  (Εκ των υστέρων έγινε γνωστό η δημοσίευση της έγινε με τη συγκατάθεση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Προκοπίου).

ACROPOLIS-1

Στο κύριο άρθρο της εφημερίδας στο φύλλο της 9/9/1901 εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν στη δημοσίευση της μετάφρασης: οι Χριστιανοί πρέπει να ξέρουν το Ευαγγέλιο, αλλά για να το ξέρουν πρέπει να το κατανοούν. Η γνώση αυτή θα οδηγήσει στην ανύψωση του πνευματικού επιπέδου των κατώτερων τάξεων.

Και ενώ όσο δημοσιευόταν η μετάφραση, που τελείωσε στις 20 Οκτωβρίου, καμία αγανάκτηση δεν είχε εκδηλωθεί, ξαφνικά, στις 27 Οκτωβρίου η συντηρητική εφημερίδα «Εμπρός» άρχισε την επίθεση σημειώνοντας ότι «Επιβουλήν κατά της γλώσσης και των εθνικών παραδόσεων αποτελεί του Πάλλη το ανοσιούργημα…» και ακολούθησαν Καιροί και  Σκριπ, άρχισαν να συκοφαντούν και να κατηγορούν τους δημοτικιστές ως άθεους και προδότες. Το Σκριπ καταγγέλλει έμμεσα τη μεταφραστική πρωτοβουλία της Όλγας και, κάνοντας λόγο περί «πανσλαβιστικών εταιριών» που επιβουλεύονται τη θρησκεία των Ελλήνων.

Η ιερά Σύνοδος καταδικάζει τη μετάφραση και οι καθηγητές ξεσηκώνυν τους φοιτητές. Θυελλώδης αντίδραση ξέσπασε τελικά όταν οι φοιτητές κατέβηκαν στους δρόμους. Στις 5 και 6 Νοεμβρίου έκαναν διαδηλώσεις και έκαναν ζημιές στα γραφεία της εφημερίδας. Τη νύχτα της 7/11 και της 8/11/1901 οι φοιτητές κατέλαβαν το Πανεπιστήμιο. Στις 8 του μήνα έκαναν συλλαλητήριο στους Στύλους του Ολυμπίου Διός και απαίτησαν τον αφορισμό των υπεύθυνων της μεταγλώττισης.

Ο πρωθυπουργός Θεοτόκης κατέβασε το στρατό για ν’ αντιμετωπίσει τους διαδηλωτές και οι συγκρούσεις μεγάλης κλίμακας που ακολούθησαν άφησαν 8 νεκρούς (άλλοι μιλούν για 11) και 70 τραυματίες. Η Αθήνα έμοιαζε με επαναστατημένη πόλη. Ο πρωθυπουργός Θεοτόκης παραιτήθηκε όπως και ο μητροπολίτης.

Λέει στα απομνημονεύματά του Ο Κ. Τόπαλης, υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Ζαΐμη που ακολούθησε: «(…) Αλλα συνέβησαν εις τα επίσημα παρασκήνια και άλλα πληροφορείται από τας εφημερίδας ο λαός (…) Εχύθη διά τα Ευαγγελικά και μελάνη δημοσιογραφική εις αρκετήν ποσότητα και, το λυπηρότερον, αίμα πολύ. Οσοι είχαν συμφέρον παρεπλάνησαν τον λαόν και τον ώθησαν εις πράξεις μεσαιωνικάς. Η αλήθεια εσυκοφαντήθη. Και η πρόοδος εποδοπατήθη… η ιστορία πάντοτε μεροληπτεί όταν πρόκειται περί ισχυρών και μάλιστα όταν πρόκειται περί υωηλοτάτων… Οι συκοφάνται έγιναν τιμηται, κατήγοροι και ήρωες. Τι ειρωνεία!… Τον ρόλον της αυτής υψηλοτητος (της Σοφίας) εις τα ευαγγελικά κανείς δεν πρέπει να τον μάθει. Διότι αύριον θα γίνει η σεπτή βασίλισσα, η σύζυγος εκείνου όστις ενσαρκώνει τα ιδανικά της φυλής… Οι περισσότεροι εκ των εφημεριδογράφων υπήρξαν ελεεινοί πατριδοκάπηλοι, καθ’ ην ώραν μάλιστα ξένη πρεσβεία (η γερμανική), συνδεόμενη με την μέλλουσαν ασίλισσαν (την Σοφίαν), επιδαψίλευσαν εις αυτούς υλικάς και ηθικάς παροχάς».

 

Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης

https://atexnos.gr





Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.