Προλήψεις και δεισιδαιμονίες για τις Ημέρες του Πάσχα στην Ελλάδα

Στα Καλάβρυτα, αν μαύρη κότα γεννήσει αβγό τη Μεγάλη Πέμπτη ή αν τύχει και κάποια κότα πρωτογεννήσει Μεγάλη Πέμπτη, ο τυχερός ιδιοκτήτης τους αποκτά δυνάμεις μαγικές, ακολουθώντας φυσικά τη σωστή διαδικασία. Τα συγκεκριμένα αβγά μεταφέρονται στην εκκλησία την ίδια μέρα. Την ίδια μέρα πρέπει και ο παπάς να τα «διαβάσει». Κι αμέσως, πάντα την ίδια μέρα, τα θάβουν σταυρωτά στο αμπέλι, για να μην το τρώει το σκαθάρι και να μην το πλησιάζει το χαλάζι. Στην Κορώνη, τα φυλάνε στο σπίτι και τα τρώνε, όταν έχουν πονόλαιμο. Οι γνωρίζοντες διαβεβαιώνουν ότι «κάνουν πολύ καλό».

DSC_0114

Το ύψωμα (αντίδωρο) της Μεγάλης Πέμπτης τοποθετείται σ’ ένα σακουλάκι με λουλούδια και φυλάγεται πίσω από το εικονοστάσι, για θεραπευτικούς λόγους. Σε μερικά μέρη, έχει ζυμωθεί με μαγικό τρόπο: Στη Ζάκυνθο, επτά αγνές παρθένες καθαρίζουν το σιτάρι κόκκο-κόκκο, το πλένουν, το απλώνουν στον ήλιο, το αλέθουν, το ζυμώνουν και το ετοιμάζουν «μονοήμερα». Στην Κορώνη, σε κάθε σπίτι τελείται ευχέλαιο τη Μεγάλη Πέμπτη: «Τα τρία ριγανόξυλα, με τα οποία ο παπάς μύρωσε τους παριστάμενους, τα φυλάνε στο εικονοστάσι κι όταν χτίσουν καινούριο σπίτι, τα βάζουν στα αγκωνάρια». Το λάδι και το κρασί που καίνε στο φλιτζάνι, τ’ αφήνουν να κάψουν ως κάτω κι έπειτα παίρνουν το φλιτζάνι και κατεβαίνουν να το πλύνουν στην παραλία, «όχι αλλού». Στη Λήμνο, τη Μεγάλη Πέμπτη, στο αναλόγιο που ακουμπά ο παπάς το Ευαγγέλιο, κρεμούν με ένα σπάγκο «τα τσεμπέρια των παιδιών, για να έχουν τη φύλαξη». Στα Δώδεκα Ευαγγέλια, φέρνουν μπουκάλια με νερό και τα βάζουν κάτω από το αναλόγιο. Μόλις τελειώσει η ανάγνωση, ο παπάς παίρνει τα μπουκάλια και τα πάει στο ιερό, κάτω από την Αγία Τράπεζα. Τα μπουκάλια επιστρέφονται τη Λαμπρή, στην Αγάπη. Με το νερό τους ραντίζεται -με βασιλικό, σαράντα φορές- όποιος αρρωστήσει.

Στην Πάτμο, γίνεται στην ύπαιθρο αναπαράσταση του ιερού νιπτήρος και της προσευχής στο Όρος των Ελαιών. Τη νύχτα, μετά τα Δώδεκα Ευαγγέλια, ανάβουν φωτιά, αναπαριστάνοντας τη φωτιά με τον απόστολο Πέτρο στην αυλή του Καϊάφα.

Μεγάλη Πέμπτη, «καθώς ο Σωτήρ κατέρχεται εις τον Άδη», οι ψυχές των νεκρών λυτρώνονται, «ξανασαίνουν κι αυτές και βγαίνουν και πάνε στα λουλουδάκια». Μένουν έξω πενήντα μέρες. Την πεντηκοστή, «γονατίζουν οι ψυχές, προσκυνάνε τον Θεό και γυρίζουν πάλι στον τόπο τους».

Η διόλου χριστιανική κλεψιά και οι φωτιές είναι συνυφασμένες με τα έθιμα και το λειτουργικό της Μεγάλης Παρασκευής. Την ώρα που σημαίνει η καμπάνα το ξεκίνημα της περιφοράς του επιτάφιου, στη Νότια Πελοπόννησο, οι νοικοκυρές ανάβουν φωτιές με κληματόβεργες μπροστά στα σπίτια τους. Τη στιγμή που περνά από μπροστά ο επιτάφιος, η φωτιά έχει γίνει θράκα. Η νοικοκυρά ρίχνει μια χούφτα μοσχολίβανο, μοσχοβολά ο τόπος κι ο παπάς στέκεται και «κάνει παραστάσιμο». Αλλού, στις φωτιές, «καίνε τον Οβριγιό» (τον εβραίο ή ειδικά τον Ιούδα). Στη Μυτιλήνη παραβγαίνουν, ποιος θα ανάψει την πιο μεγάλη φωτιά με ξύλα κλεμμένα από τις αυλές. Στις Σέρρες, οι γυναίκες βγάζουν στο κατώφλι την εικόνα του Εσταυρωμένου μέσα σε λουλούδια και ένα πιάτο με χώμα, όπου έχει φυτευτεί χλόη φακής ή κριθαριού, παραπέμποντας κατευθείαν στους αρχαίους «κήπους του Άδωνη», στη γιορτή των Αδώνειων.

DSC_0522

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Τα λουλούδια, με τα οποία στολίζεται ο Επιτάφιος, έχουν μαγική δύναμη, αν είναι κλεμμένα από ξένους κήπους. Κι αν κλαπούν κι από τον Επιτάφιο, μετά τη λήξη της τελετής, έχουν ακόμα πιο δραστική ενέργεια: Σαν φυλαχτά ή σαν φάρμακα (βρασμένα με λίγο νερό στα κάρβουνα) για τα άρρωστα παιδιά. Μαγική δύναμη, αλλού, έχει και το χώμα, στα σταυροδρόμια, όπου έκανε στάση ο Επιτάφιος. Σκορπίζοντάς το στο σπίτι, εξαφανίζονται οι κοριοί. Κι αν την κατάλληλη στιγμή, με ένα καλάμι, σχεδιάσουν σταυρούς στην αυλή του σπιτιού, στην Κρήτη, οι ποντικοί δεν πλησιάζουν τα κουκιά.

 

πηγή: protagon.gr





Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.