Το ελαιοτριβείο της Μονής Οδηγήτριας Ηρακλείου (17ος-19ος αι)

Η Μονή Οδηγήτριας βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα του νομού Ηρακλείου. Η ακριβής περίοδος ίδρυσής της μας είναι άγνωστη, αν και είναι σαφές ότι η μονή λειτουργούσε ήδη την περίοδο της Ενετοκρατίας.

Όπως σε αρκετές άλλες κρητικές μονές, έτσι και εδώ, το ελαιοτριβείο, όπως και το οινοποιείο, βρίσκεται ενταγμένο στο κυρίως μοναστηριακό συγκρότημα. Στην προκειμένη περίπτωση, το ελαιοτριβείο καταλαμβάνει το ΒΑ τμήμα της μονής, ενώ δίπλα, βόρεια, βρίσκεται το πατητήρι. Οι πολλές επεμβάσεις στη μονή κατά τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας της δεν μας επιτρέπουν την ακριβή χρονολόγηση του κτίσματος του ελαιοτριβείου, το οποίο έχει, τουλάχιστον, δύο κατασκευαστικές φάσεις. Η λειτουργία του πάντως πιστοποιείται από τον ανέκδοτο κώδικα της μονής του 1870-1872, που αναφέρει: «έν ελαιοτριβείον μεθ’ όλων των επίπλων του εν ενεργεία.»

KONICA MINOLTA DIGITAL CAMERA

Σήμερα το συγκρότημα του ελαιοτριβείου αποτελείται από τρεις χώρους. Τοξωτό θύρωμα από την αυλή οδηγεί στον πρώτο χώρο στον οποίο βρίσκεται ο φούρνος της μονής και πιθανότατα λειτουργούσε και ως βοηθητικός χώρος του ελαιοτριβείου. Στο δεύτερο χώρο σώζεται έως και σήμερα ο ελαιόμυλος, ο οποίος λειτουργούσε με τρεις μυλόπετρες.

Ο τύπος αυτός του ελαιόμυλου, που αντικατέστησε αυτόν με τη μονή μυλόπετρα, χρονολογείται στον ύστερο 19ο αι. Κινητήρια δύναμη του τύπου του μύλου αυτού αλλά και του παλαιότερου τύπου αποτελούσαν τα ζώα, συνήθως άλογα ή μουλάρια ή ακόμη και οι ίδιοι οι άνθρωποι. Στον τρίτο χώρο βρίσκεται το μεταλλικό πιεστήριο και η μονολιθική γούρνα διαχωρισμού του λαδιού από το νερό. Το πιεστήριο αυτό, με δύο σιδερένιους στύλους του πειραιώτικου τύπου, όπως το ονόμαζαν, χρονολογείται επίσης τον ύστερο 19ο αιώνα.

Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και κτιστό πατητήρι, κατασκευή που συναντάμε σε πολλά ελαιοτριβεία, το οποίο είχε εποχιακή χρήση, ενώ το υπόλοιπο διάστημα χρησίμευε ως χώρος αποθήκευσης της ελιάς. Το ελαιοτριβείο έπαψε να λειτουργεί γύρω στα μέσα του 20ού αιώνα. Πρόσφατα ανακαινίστηκε από τη μοναστική κοινότητα και αποτελεί επισκέψιμο χώρο.

πηγή





Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.