Ο ομφαλός του νηπίου -Ιερό Διός Θενάτα (Καρτερός Ηρακλείου)

Στην Αμνισό , επίνειο του Μίνωα, στους δυτικούς πρόποδες του λόφου Παληοχώρας , βρίσκεται το Ιερό Διός Θενάτα.
«Ο βωμός ούτος ήτο μέγα υπαίθριον κατασκεύασμα»        ( Σπ.Μαρινάτος –Κρητικά χρονικά 1953) Το ιερό του Δία αποτελούνταν από ένα ανοιχτό περίβολο με ένα κυκλικό βωμό.

Αρχιτέκτονες ήταν οι Κνώσιοι Χερσίφρων και ο γιος του Μεταγένης , οι οποίοι κατασκεύασαν το Αρτεμίσιον της Εφέσου.

Κατά τη μεταφορά του νηπίου Διά από το Ιδαίο ή Δικταίο Άνδρο ή κατά τον Καλλίμαχο από την Αρκαδία, ο ομφαλός του νηπίου Θεού, κατέπεσε «παρά τας Θενάς» . Η περιοχή ονομάστηκε και «Ομφάλιον πεδίον».

Επιγραφή που βρέθηκε από το Μαρινάτο, επιβεβαιώνει ότι το «εν Αμνισώ ιερόν ήτο του Διός Θενάτα»

Κατά το Μαρινάτο «Ήδη και εις τα εξωτερικά μέσα της λατρείας παρουσιάζεται στενή η ομοιότης μεταξύ Αρκαδίας και Αμνισού: Υπαίθριος βωμός και προ αυτού αετοί επί κιόνων….Η ανακάλυψη του ιερού Διός Θενάτα εν Αμνισώ φωτίζει απλώς ημάς και μας ευκολύνει να κατανοήσωμεν καλύτερον την ποίησιν του Καλλιμάχου, αλλά και γενικώς το πνεύμα της αρχαιότητος, το οποίον συνήθως η υπερκριτική παραγνωρίζει. Πάντοτε οι αρχαίοι εγνώριζον κάτι περισσόερον από ημάς, όταν ωμίλουν δια τας παλαιάς των παραδόσεις» .

Βρέθηκαν τρία γλυπτά . Μια πώρινη κεφαλή πολοφόρου Θεάς και δύο πώρινοι φυσικού μεγέθους αετοί.

Πλήθος ευρημάτων όπως στάχτες και κόκαλα καθώς και επιγραφή βρέθηκαν εκεί που αποδεικνύουν την ύπαρξη θρησκευτικής λατρείας προς τιμήν του Διός Θενάτα.

Σύμφωνα όμως με τον Αντώνη Βασιλάκη του Θωμά,Αναγνώστη, μεταφραστή, Πελασγικών, μινωικών γραφών, οι αετοί της Αμνισού, έχουν άμεση σχέση με την λατρεία της θεάς των τοκετών και της γονιμότητας, στο διάσημο σπήλαιο της Ειλειθυίας στην περιοχή.
Ο αετός φέρει τρεις λουρίδες, παράλληλες στο λαιμό, ένδειξη λατρείας της Μεγάλης μητέρας Ρέας. Στο πλάι, στα φτερά, έχει το κρητικό ιερογλυφικό ro, της Ρέας θεομήτορος και κάτω από την ουρά , το κρητικό ιερογλυφικό ka, της θεάς , της γονιμότητας.

Τα πόδια , των αετών, πατούν πάνω σε ένα επίκρανο, με τρείς παράλληλους, τα οποία λένε , λατρεία της Μεγάλης μητέρας Ρέας. Στο πλάι τα επίκρανα και σε κάθε επίπεδο, φέρουν από ένα κρητικό ιερογλυφικό me, σε μορφή σπείρας, και όπως είναι τρία, λένε, λατρεία της Ρέας, Μεγάλης μητέρας του πάνω καιν κάτω κόσμου, με μυστηριακά τελετουργικά.

      επιμέλεια-φωτογραφίες:Παπουτσάκη Βασιλική