“Η Μαχαιρίδα και το Μαχαιρίδι”
Από τα “πασχαλιάτικα” διηγήματα
Γράφει η Ζωή Παπαδάκη
Από εκείνα τα “Πάσχα” που δεν ξεχνά εύκολα κανείς είναι εκείνα στο χωριό. Ειδικά όταν βρίσκεσαι στην Κρήτη, αυτό είναι μια εμπειρία που σε σημαδεύει ανεξίτηλα.
Πριν αρκετά χρόνια λοιπόν, ως παιδί της πόλης, μα με ρίζες σ’ ένα χωριό της Νότιας Κρήτης, πήγα στη γιαγιά και τον παππού διακοπές πασχαλινές, με το κλείσιμο των σχολείων. Όλα έδειχναν να ετοιμάζονται για τη μεγαλοβδομάδα, από τη φύση να πάει στους ανθρώπους. Αγρυπνιές τα βράδια στην εκκλησία και δουλειές πολλές τα πρωινά που απαιτούνταν για τη γαστρονομία των ημερών. Όσο κι αν φάνταζαν πρωτόγνωρα για τα παιδικά μου μάτια όλα αυτά, ωστόσο δεν ήταν αρκετά για να πω ότι με ενθουσίαζε η ιδέα αυτής της επαναληπτικότητας και της απουσίας άλλων πιο παιγνιωδών δραστηριοτήτων. Αυτό το ένιωσε η γιαγιά και σκαρφίστηκε κάτι, με το οποίο ομολογουμένως τα κατάφερε να δώσει χρώμα “ιριδίζον” σ’ εκείνο το Πάσχα.
Είχαμε λοιπόν ένα χωραφάκι στην περιοχή Μαχαιρίδι, στο οποίο η γιαγιά έδενε την κατσίκα με τα κατσικάκια της, όσα τουλάχιστον διεσώθησαν από τη σφαγή – θυσία στο πιάτο μας και με πήρε να πάμε ως εκεί για να τα επιστρέψουμε στο σπίτι. Για να με δελεάσει όμως μου είπε ότι, εκεί όπου θα πάμε, φυτρώνουν μαχαιράκια, γι’ αυτό το λένε το μέρος Μαχαιρίδι κι ότι μπορώ να μαζέψω όσα θέλω. Φτάνουμε λοιπόν σε ένα μωβ λιβάδι, όπου τρέχω αμέσως να διαπιστώσω την καρποφορία του μέρους. Και πραγματικά, πριν προλάβω να κάνω τα πρώτα βήματα βρίσκω το πρώτο μαχαιράκι!!! Ήταν ένα μικρό μαχαιράκι, του οποίου η λεπίδα προσαρμοζόταν μέσα στη λαβή. Η έκπληξη μετατράπηκε σε ενθουσιασμό στο δεύτερο και σε βεβαιότητα στο τρίτο, τέταρτο…..και νομίζω στο εικοστό δεν είχα πια καμιά αμφιβολία ότι το Μαχαιρίδι ….ναι…. παρήγαγε μαχαιράκια!!!!
Η χαρά αυτή κράτησε μερικές μέρες, γιατί μ’ ένα περίεργο τρόπο συμμετείχαν όλοι στο σκηνοθετημένο ψέμα, ώσπου άκουσα κρυφά μια συνομιλία του παππού και της γιαγιάς και κατάλαβα τη σκευωρία:
“Ελέγανε στο καφενείο πως εγόρασες 20 τσακάκια από το μαγαζί και με ρωτούσανε ίντα θελα τα κάμεις τοσανά”.
Τώρα εξηγούνταν λοιπόν ….η γιαγιά είχε αγοράσει τα “φυτά” και τα είχε “φυτέψει” στο Μαχαιρίδι την προηγούμενη μέρα ώσπου πήγα να πάρω τη συγκομιδή. Δεν τους είπα κάτι, τους άφησα να πιστεύουν πως πίστεψα ότι το Μαχαιρίδι βγάζει μαχαιράκια, αλλά ίσως τελικά και να μην ήταν ψέμα.
Το χωράφι εκείνο ήταν κατάφυτο από σπαθόχορτα ή σπαθάκια ή σπαθίτσες ή gladioli italiki, όπως είναι η επιστημονική ονομασία του λουλουδιού, ή Μαχαιρίδες. Το σχήμα του λουλουδιού σαν μικρή λόγχη ή σπαθί (gladius στα λατινικά): έδωσε την ονομασία. Το Μαχαιρίδι λοιπόν έβγαζε λουλουδένια μαχαιράκια….. πραγματικά….πασχαλιάτικα, ιριδίζοντα κι αλησμόνητα, που στόλιζαν τον Επιτάφιο, μαζί με αρισμαρί, αμπερόζα, λεβάντα, ματζουράνα κι άλλα αρωματικά λουλούδια του τόπου κι όχι “αγοραστά”.
