Συναυλία και ταινία για τον Μάνο Χατζιδάκι
Η Παιδική και Νεανική Χορωδία του Δήμου Ηρακλείου διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο:
” Αναφορά στον Μάνο Χατζιδάκι”
την Κυριακή 15 Απριλίου στο Πειραματικό Θέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου Ηρακλείου στις 18.00, με συναυλία όλων των τμημάτων της χορωδίας αφιερωμένη στον συνθέτη, προβολή της ταινίας “είδωλο στον καθρέφτη” του Δημήτρη Βερνίκου και συζήτηση του κοινού με τον σκηνοθέτη μετά το πέρας της ταινίας.
Στο πιάνο ο Νίκος Κοκκίνης και διεύθυνση χορωδίας Γιάννης Ιδομενέως
Μάνος Χατζιδάκις – Είδωλο στον Καθρέφτη
Σενάριο και Σκηνοθεσία Δημήτρη Βερνίκου
|
Ένα ταξίδι στο μουσικό μύθο της ζωής του Μάνου Χατζιδάκι Η συνάντησή του με την επιτυχία. Η άρνηση του Όσκαρ. Η επιμονή του ν’ απευθύνεται στην ονειρική διάσταση του ανθρώπου και να δείχνει το δρόμο προς την ελευθερία και το ασυμβίβαστο.
|
Μερικά αποσπάσματα που ακούγονται στην ταινία
«…το βράδυ που γεννήθηκα, δεν είχα χρόνο να ακούσω μουσική, έπρεπε να γνωρίσω τους γονείς μου…» ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
Ήταν ένα παχουλό παιδάκι, μελαχρινό, φόραγε ένα βελούδινο κοστουμάκι μ’ ένα φλοτάν φιόγκο… σαν ένας μικρός Μότσαρτ… Καθόταν στο πιάνο κι έπαιζε συνέχεια… Έπαιζε και τι δεν έπαιζε…
(ΑΛΕΚΑ ΒΑΚΗ – ΚΑΡΟΥΜΠΑΛΟΥ)
«…Ήμουνα φανατικός λάτρης του κινηματογράφου και της μουσικής… Δεκατριών ετών τα άκουγα και τα έπαιζα μετά στο πιάνο…»
Έτρεφε την οικογένειά του ο Μάνος όταν ήταν στα δεκαπέντε του… Πότε έγραφε μουσική δεν το πήραμε ποτέ είδηση… (ΝΤΕΝΥ ΒΑΧΛΙΩΤΗ)
«…Η εποχή της “Μελισσάνθης” είναι η εποχή της νεότητάς μας… στην περίπτωσή μου η νεότητα συνέζησε με την απελευθέρωση και με τα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν… Που είναι η Μελισσάνθη;» «Άρχισα να βλέπω πως η πατρίδα δεν είναι τόσο τίμια και καθαρή και αποφάσισα να’ χω τα μάτια μου ανοιχτά… Όλα προσπαθούσα να τα γυρίζω σε μουσική…»
Εγώ είχα πάει να τον στρατολογήσω στην αντίσταση και μου είπε ότι γράφει και… ότι κάνει και μουσική. Την επόμενη μέρα στου Λουμίδη γνωρίζει τον Ελύτη και τον Γκάτσο και τους λέω πρέπει να ‘ρθειτε να τον ακούσετε διότι είναι… καταπληκτικός. Εντυπωσιάστηκαν και αυτοί πολύ κι έτσι άρχισε και η φιλία με τον Ελύτη και με τον Γκάτσο και ουσιαστικά η καριέρα του…
ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ)
«…Ανεκάλυπτα τον Μενόττι, τον Κόπλαντ κι έκανα διαλέξεις γι’ αυτούς, τον καιρό που ήσαν άγνωστοι στην Ευρώπη… Σκέψου τι ήταν ο περίγυρός σου, τι καθωσπρεπισμός και τι σκοταδισμός του Μονάχου ήταν εκείνος…»
Ο Μάνος ήτανε ο άνθρωπος που αγαπούσα πιο πολύ απ’ όλους. Γιατί ήταν αλλιώτικος… αυτά τα δυο αλλιώτικα είχανε βρεθεί σε μία σχέση συναρπαστική, αρχαία σχέση…
(ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ)
«…Το Θέατρο Τέχνης, οι Έξι Λαϊκές Ζωγραφιές, η Αχιβάδα, ο Ματωμένος Γάμος. Κατάφερνα τα πάθη μου να τα γυρνάω σε μουσική… Γινόμουν άντρας…»
Όταν έκανε την διάλεξη για το Ρεμπέτικο, είχαν μείνει άναυδοι όλοι… Ο Μάνος τότε ήταν ένα παιδάκι!
(ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ)
«ΔΙΑ ΠΡΩΤΗΝ ΦΟΡΑΝ ΤΟ ΟΣΚΑΡ ΣΕ ΕΛΛΗΝΑ ΣΥΝΘΕΤΗ. Ο ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΔΟΞΑΖΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕ ΤΑ ‘ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ’»
διαλαλούν οι εφημεριδοπώλες…
«…Και το επίσημο κράτος με γιόρτασε για το Όσκαρ που πήρα ερήμην μου και έξω από τα δικά μου σχέδια…»
«…Κοιτάξτε αυτό… Είναι ένα χάρτινο φεγγάρι… ο έρωτας θα το κάνει πραγματικό…»
Ο Μάνος είναι συνθέτης ελαφράς μουσικής; Όχι. Είναι σοβαρής μουσικής; Δεν ξέρουμε. Δεν τον ενδιαφέρει. Είναι πέρα απ’ τις κατηγορίες… Είναι γοητευτικός ποιητής… (ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ)
«…Το τραγούδι για μένα ήταν ένας απώτατος και ιερός στόχος. Αλλά που με εκτόξευσε με πάθος στον ύπνο και στον έρωτα…»
Ο Μάνος ήτανε «ο θεός να σε φυλάει!». Από επαγγελματισμό… Τον κλείδωνε μέσα ο Φίνος. Για να μην μπορεί να βγει. Και αναγκαζόταν να τελειώσει τη μουσική… Επειδή ο Μάνος ήταν αυτοδίδακτος, δημιουργήθηκε μία φήμη ότι ο Μάνος δεν ξέρει μουσική… Τι θα πεί δεν ήξερε μουσική; Ήξερε μουσική. Απόδειξη αυτά που έγραφε…
(ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ)
«…Η πορεία μου υπήρξε αποτέλεσμα μεγάλων παρεξηγήσεων. Διότι δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι μπορώ να γράψω άνετα αυτή τη μουσική που περιείχα…»
«AND THE WINNER IS…»
Επικαλούμενος επαγγελματικές υποχρεώσεις ο Μάνος δεν παρευρίσκεται στην τελετή απονομής. Για πρώτη φορά στην ιστορία του ΟΣΚΑΡ το βραβείο μένει ανεπίδοτο…
«…Έτυχε μια μεγάλη επιτυχία «Τα Παιδιά του Πειραιά», εντελώς τυχαία. Δεν είμαι υπεύθυνος γι’ αυτή την επιτυχία… ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ ΜΥΘΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΦΤΙΑΧΝΩ. ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ…» ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
Σημείωμα σκηνοθέτη
Το εγχείρημα μιας οπτικοαουστικής βιογραφίας πάνω στη ζωή και το έργο του Μάνου Χατζιδάκι χρονολογείται από το 1982 όταν προσκλήθηκε στην Φρανκφούρτη για να πάρει το βραβείο για τα «Παιδιά του Πειραιά» ως ένα από τα 10 δημοφιλέστερα τραγούδια του αιώνα. Του άρεσε η ιδέα. Το προτείναμε στην Γερμανική τηλεόραση. Ο Μάνος βέβαια για μία ακόμη φορά δεν πήγε να πάρει το βραβείο και η ιδέα έμεινε στο ράφι!
Συνέχισα να καταγράφω συναυλίες του, ηχογραφήσεις στο στούντιο και ηχητικές κουβέντες που είχα από παλαιότερα. Ποτέ όμως δεν καταφέραμε να κάνουμε μερικές κουβέντες μπροστά στην κάμερα. Δεν αναφέρω τον όρο συνέντευξη γιατί δεν μ’ αρέσει. Ο λόγος είναι απλός. Στον Μάνο δεν άρεσε καθόλου αυτή η συγκεκριμένη σχέση με την κάμερα. Μου έλεγε χαρακτηριστικά ότι «Είναι σαν να μου ζητάς να φορέσω ένα σφιχτό φράκο για να πάω σε δεξίωση με επίσημους. Το απεχθάνομαι!» Όταν όμως βρισκόταν σε κατάσταση δράσης δηλαδή ηχογράφησης, πρόβας ή όποιας άλλης δραστηριότητας, δεν τον ενοχλούσε καθόλου. Τότε ξεχνούσε την κάμερα εντελώς.
Τα χρόνια πέρασαν. Πολύ υλικό καταγράφηκε με διάφορες αφορμές. Ο Μάνος έφυγε και ταξιδεύει στ’ άστρα μεταξύ του Σείριου (ΑΛΦΑ του μεγάλου κυνός) και άλλων διαττόντων αστέρων.
Η ταινία αυτή πέρασε από πολλές πιθανές εκδοχές και ο συνολικός χρόνος ενασχόλησης μου ήταν 8 χρόνια δίχως να υπολογίζω τα χρόνια γνωριμίας μου με τον Μάνο που ξεπερνούν τα 25. Η πρώτη εκδοχή ήταν αυτή του δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ με τη φιγούρα του Μάνου να εμφανίζεται σε διάφορες ηλικίες από πέντε ετών έως την εποχή που τον είχα καταγράψει live. Φυσικά ηθοποιοί η άτομα που προσομοίαζαν στον Μάνο θα εκδραμάτιζαν τη φιγούρα του δίχως να μιλούν.
Η δεύτερη εκδοχή που μου πήρε 3 περίπου χρόνια ήταν αυτή της μυθοπλασίας.
Τέλος η τρίτη εκδοχή είναι αυτή που ορίζεται ως ένα ντοκιμαντέρ με ελάχιστες μικρές δραματοποιήσεις που στηρίζουν την αφήγηση σε απαραίτητα κομβικά σημεία και δίνουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης.
Ο στόχος μου ήταν να δώσω μια λιτή και με γρήγορους ρυθμούς ακριβή εικόνα της προσωπικότητας και του έργου του Μάνου Χατζιδάκι, που θα προσιδίαζε και στις δικές του προδιαγραφές. Ο Μάνος θα ήθελε το αποτέλεσμα σεμνό, ακριβές, βαθύ χωρίς φιοριτούρες και περιττολογίες.
Φυσικά αυτή είναι η εικόνα που εγώ αποτύπωσα και εσωτερίκευσα μέσα μου όλα τα χρόνια της γνωριμίας μου μαζί του, αλλά και τα χρόνια που ασχολήθηκα μαζί του κινηματογραφικά. Η δύσκολη προσπάθεια της συμπύκνωσης για να δώσω το απόσταγμα αυτής της μοναδικής για τη χώρα προσωπικότητας με έκαναν σοφότερο και βαθύτερο γνώστη του Μάνου Χατζιδάκι αλλά και της ζωής.
Εύχομαι ν’ αφεθείτε και να ταξιδέψετε στην ιστορία του «μουσικού ονειροποιού». Ο Μάνος απορροφούσε τον εξωτερικό κόσμο, τον έκανε δικό του και μας τον χάριζε ξανά μέσα από τους μουσικούς του μύθους.
Όταν ταυτιστούμε με τους μύθους του νιώθουμε το κρυμμένο τους μυστικό, ανακαλύπτουμε την μορφή του Μάνου αλλά και τον ίδιο μας τον εαυτό γιατί η μουσική του μας εμπεριέχει…
Συντελεστές
Σενάριο / σκηνοθεσία: Δημήτρης Βερνίκος
Διεύθυνση φωτογραφίας: Laurenciu Calciu, Απόστολος Καρακάσης, Γιάννης Μισουρίδης, Δημήτρης Βερνίκος
Μοντάζ: Πάνος Δαουλτζής
Σχεδιασμός παραγωγής: Πόλυ Βλάχου
Ερευνα: Τίνα Σιδέρη
Εκτέλεση παραγωγής: Κώστας Λαμπρόπουλος
Συμπαραγωγή: Γιώργος Χατζιδάκις, Κώστας Λαμπρόπουλος
Με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου
Η ταινία έχει αποσπάσει τα βραβεία:
- Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ
Ενότητας Πορτραίτα – Ανθρώπινες Διαδρομές
Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης
10ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – 2008
- Βραβείο Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου
10ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – 2008
- 2ο Κρατικό Βραβείο Ποιότητας Ταινίας Ντοκιμαντέρ
Υπουργείου Πολιτισμού
49ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – 2008
- Ειδικό Βραβείο Ντοκιμαντέρ
3o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας 2009
