Συναυλία των Αγγέλων στη Βασιλική Αγίου Μάρκου

«Χάρισε σ’ ένα παιδί ένα βιολί και δεν θα είναι πια φτωχό»

Γράφει η Ζωή Παπαδάκη

Φιλόλογος

Graham Hodgetts

Φωτογραφίες

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, τη Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου, στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, η συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων Κρήτης του Δήμου Ηρακλείου με τη σύμπραξη της Νεανικής Χορωδίας του Δήμου Ηρακλείου, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου και καλλιτεχνικού διευθυντή της ορχήστρας Μίλτου Λογιάδη. Διευθυντής της χορωδίας ο Γιάννης Ιδομενέως και εξάρχων της ορχήστρας ήταν ο Δημήτρης Χανδράκης.

Παρουσιάστηκαν στο α΄ μέρος το χριστουγεννιάτικο κοντσέρτο του Ιταλού συνθέτη A. Corelli με σολίστες στο βιολί τον διεθνούς φήμης σολίστα και καθηγητή του Ωδείου Δήμου Ηρακλείου Γιώργο Δεμερτζή και τον Ορφέα Ζαϊμάκη μέλος της ορχήστρας. Στη συνέχεια ο ταλαντούχος Ηρακλειώτης τσελίστας Κωστής Σπυριδάκης ως σολίστ παρουσίασε με την ορχήστρα την ελεγεία του G. Faure. Το πρώτο μέρος της συναυλίας ολοκληρώθηκε με αποσπάσματα από τη σουίτα του P.Tchaikovsky, «Καρυοθραύστης».

Στο β΄ μέρος της συναυλίας παρουσιάστηκαν αποσπάσματα από το ορατόριο των Χριστουγέννων και τη λειτουργία σε σι ελάσσονα (h-moll Messe) του J.S.Bach.

Πρόκειται αναμφίβολα για πολύ απαιτητικά έργα του διεθνούς ρεπερτορίου, που η επιλογή τους, από μόνη της,  να παρουσιαστούν σε μια συναυλία νεανικών μουσικών συνόλων αποτελεί εγγύηση για την ποιότητα της μουσικής παιδείας που παρέχουν, τόσο στα μέλη τους όσο και στους κοινωνούς του αισθητικού τους αποτελέσματος.

Η συναυλία αυτή ήταν μια ακόμα σπουδαία μουσική συνάντηση των σημαντικών για την πόλη μας μουσικών συνόλων που τελούν υπό την αιγίδα του Δήμου. Από τις εμφανίσεις τους στο Αρκάδι έως τη Σπιναλόγκα, τη Μυρτιά και τη Βιάννο, οι νέοι εξελισσόμενοι μουσικοί, μέσα στους κόλπους της νεανικής  χορωδίας και της συμφωνικής ορχήστρας, τη διδασκαλία των οποίων έχουν αναλάβει σπουδαίοι και καταξιωμένοι δάσκαλοι, κάθε φορά μάς εκπλήσσουν με την πρόοδό τους, αλλά και το θάρρος τους να αναμετρηθούν, στις εμφανίσεις τους μέσα σε ιστορικές τοποθεσίες, με απαιτητικά έργα του ελληνικού και διεθνούς κλασικού ρεπερτορίου. Με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στα έργα και τους δημιουργούς τους, με τα οποία καταπιάνονται, αποδεικνύουν κάθε φορά ως ταπεινοί μουσεργάτες ότι μένουν προσηλωμένοι στο στόχο τους και εξακολουθούν να βελτιώνονται με την άγρυπνη καθοδήγηση των σπουδαίων δασκάλων τους. Όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξή του ο διευθυντής της ορχήστρας Μίλτος Λογιάδης «οι ορχήστρες και οι χορωδίες είναι από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της παγκόσμιας συλλογικότητας» και «τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τη συμμετοχή τους σε τέτοια σύνολα να ζουν αρμονικά με τους άλλους, να σέβονται και να βοηθούν».

Ας μην ξεχνάμε ότι το μουσικό κύμα που ξεκίνησε από τη Bραζιλία ο José Ambreu το El Sistema και έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο, τώρα και στην Ελλάδα, δίνει τη δυνατότητα σε παιδιά και νέους να συμμετέχουν σε ορχήστρες και χορωδίες και έτσι υψώνεται ασπίδα προστασίας στην παραβατικότητα και τους σύγχρονους κοινωνικούς κινδύνους .

«Χάρισε σ’ ένα παιδί ένα βιολί και δεν θα είναι πια φτωχό, γιατί θα του έχεις προσφέρει τη δυνατότητα να δημιουργήσει», έλεγε ο εμπνευστής του El Sistema.

Και χθες βράδυ ένας κορυφαίος στο είδος του δάσκαλος της ορχήστρας παραχώρησε ένα καλό βιολί σε έναν μαθητή κι ο ίδιος έπαιξε με ένα ακατάλληλο, για τη δεξιοσύνη του, μαθητικό όργανο για να δώσει στον νέο την ευκαιρία να νιώσει το ηχόχρωμα ενός τέτοιου οργάνου. Κι οι δυο έπαιξαν με την ίδια ψυχή κι απέδειξαν την αξία της ομαδικότητας και της συστράτευσης στον κοινό σκοπό της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Χθες βράδυ, όμως, στη Βασιλική επιτελέστηκε ακόμα κάτι μοναδικό για τους παρισταμένους, οι οποίοι με ευλάβεια παρέμειναν σιωπηλοί, παρά τις δυσχερείς συνθήκες ακρόασης που επικρατούσαν στην αίθουσα. Γίναμε μύστες σε μια θεία λειτουργία παλατινής κοσμικής και όχι μόνο εκκλησιαστικής μουσικής, αφού αισθητοποιήθηκε μπροστά στα μάτια μας ένας ζωγραφικός πίνακας, που πριν πολλά χρόνια θυμόμαστε όλοι ότι είχε φιλοξενηθεί στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, στην πρώτη μεγάλη έκθεση του El Greco στο Ηράκλειο το 1990 (με επιμελητή της τον ιστορικό τέχνης Νίκο Χατζηνικολάου): τη «Συναυλία των Αγγέλων». Οι άγγελοι αυτοί δεν έχουν φτερά. Πρόκειται για τα μέλη μιας ουράνιας ορχήστρας που παίζουν σύγχρονα μουσικά όργανα, όπως εκείνα που είχε δει ο φιλόμουσος ζωγράφος, όσο ζούσε στη Βενετία. Τα όργανα στον πίνακα είναι μια σπινέτα (ένα είδος πιάνου), μια άρπα, ένα φλάουτο και μια βιόλα ντα γκάμπα. Ο δεύτερος άγγελος κρατάει το βιβλίο με τις νότες και δίνει το ρυθμό ψάλλοντας, ενώ αξιοπρόσεχτη είναι η πλαστικότητα της κίνησης των μουσικών. Πρόκειται για ένα από τα τελευταία, αν όχι το τελευταίο έργο, που φιλοτέχνησε ο Γκρέκο λίγο πριν πεθάνει στο Τολέδο το 1614.

Η ιστορικότητα του χώρου της Βασιλικής, καθώς και η συλλογική αισθητική μνήμη των σπουδαίων εικαστικών γεγονότων που έχουν λάβει χώρα κατά το παρελθόν σε αυτό το χώρο, γεννά στους φιλότεχνους της πόλης κι όχι μόνο, την αίσθηση και τη βεβαιότητα, συνάμα, της πολιτιστικής συνέχειας. Αναμφίβολα η χθεσινή συναυλία εγγράφηκε σ’ αυτή την αδιάλειπτη, εδώ και αιώνες, πολιτιστική διαχρονία του Μεγάλου Κάστρου. Σίγουρα στο μέλλον η Βασιλική δεν θα μπορέσει να φιλοξενεί τέτοιου διαμετρήματος καλλιτεχνικά γεγονότα, μια και η ήδη υπάρχουσα δυναμική τους γεννά την ανάγκη χρήσης κάποιου άλλου χώρου διαφορετικών και ποιοτικότερων προδιαγραφών για τη μελλοντική παρουσίαση ανάλογων και εφάμιλλων, με το προχθεσινό, ακροαμάτων.

Την επόμενη μέρα της συναυλίας και ενώ κατέφταναν διθυραμβικές κριτικές από όλη την Ελλάδα για το υψηλής ποιότητας αισθητικό αποτέλεσμα που παράχθηκε, μετά τη δημοσιοποίηση μαγνητοσκοπημένου υλικού από τη συναυλία (όπως Αντώνη Κοντογεωργίου, Άλκη Μπαλτά κά.), τα παιδιά της χορωδίας επέλεξαν να γιορτάσουν και να μοιραστούν τη χαρά τους γι’ αυτό που κατορθώθηκε χάρη στη συνεργασία και την ομαδικότητα, με διαδοχικές εμφανίσεις στα δύο νοσοκομεία της πόλης μας. Σε συνεννόηση με τους υπευθύνους συγκεκριμένων κλινικών, όπου νοσηλεύονται κυρίως παιδιά, οι θάλαμοι και οι διάδρομοι των νοσοκομείων πλημμύρισαν τραγούδια αισιοδοξίας και αγάπης.

«Σήμερα περπάτησαν οι άγγελοι στο Βενιζέλειο» μας είπε νοσηλεύτρια μιας από τις πιο δύσκολες κλινικές, όπου δίνονται καθημερινά μάχες για τη ζωή και οι εργαζόμενοι εκεί μοιράζουν απλόχερα καλοσύνη κι ανθρωπιά.

Τα παιδιά απέδειξαν ότι η Μουσική αποτελεί ίαμα ψυχής για τον άνθρωπο και είμαστε ταπεινά ευγνώμονες σε όλους, όσοι την προσφέρουν αφειδώλευτα σ’ αυτή την πόλη.

Η συνέπεια, η γνώση, η ικανότητα, η δεξιοσύνη, το συλλογικό πνεύμα, η ανιδιοτέλεια, η εργατικότητα, η συνεργατικότητα, η ευγενής άμιλλα, αλλά κυρίως το ήθος των συμμετεχόντων στα ανωτέρω μουσικά δημοτικά σύνολα, όπως επίσης και των συντελεστών αυτού του σπουδαίου εγχειρήματος, αποτελούν αδιάψευστα εχέγγυα της συνέχισης της επιτυχούς πορείας τους στο μέλλον.

Ερασιτεχνικά βίντεο ζωντανής αναμετάδοσης από Διαμάντη Κριτσωτάκη