Οι προσκυνητές του Δεκαπενταύγουστου, οι Δεκαπενταριστές ή Δεκαπεντιστές ή Δεκαπεντάρηδες, όπως τους λέμε, φτιάχνουν τις καλύβες τους πολύ κοντά στο ιερό προσκύνημα.
Επιμέλεια-φωτογραφίες: Βασιλική Παπουτσάκη
Εγκαθίστανται την τελευταία μέρα του Ιουλίου και φεύγουν το απόγευμα στις δεκαπέντε Αυγούστου. Συνδυάζουν τη λατρεία προς το Θείο με την ξεκούραση και μερικές φορές την εθελοντική προσφορά στην εκκλησία. Η συμβίωση τους είναι ένα είδος κοινοβιακής ζωής.
Πολλοί απ΄αυτούς, τάζονται στην Παναγία κάνοντας ασκητική ζωή και νηστεία προς τιμήν της Παναγίας. Οι δεκαπενταριστές έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με την απλότητα της ζωής, την αυθεντικότητα των συναισθημάτων και τη γαλήνη της ψυχής….
Να σημειώσουμε εδώ ότι το έθιμο των ιδιαίτερων αυτών προσκυνητών ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Κρήτη . Δεκαπεντάρηδες συναντούσαμε στη Μονή Κουδουμά , στη Μονή Καλυβιανής , στη Μονή Οδηγήτριας , στη Μονή Φανερωμένης και αλλού.
Αν και το έθιμο αυτό τείνει να εξαφανιστεί συναντήσαμε Δεκαπενταριστές στην Παναγία τη Χαρακιανή που βρίσκεται στην εθνική οδό Ηρακλείου Ρεθύμνου πολύ κοντά στο Μπαλί Μυλοποτάμου όπου και οι φωτογραφίες.
Σύμφωνα με το έθιμο δεκάδες πιστοί τάζονται στην Παναγία τη Χαρακιανή και κάτω από τις χαρουπιές, φτιάχνουν τις καλύβες , στις οποίες παραμένουν όλες τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου, κάνοντας ασκητική ζωή και νηστεία προς τιμήν της Παναγίας. Κατά το έθιμο, όπως αυτό περνά από γενιά σε γενιά ανά τους αιώνες, οι πιστοί συρρέουν μόνοι ή με τις οικογένειές τους, αφιερώνουν δεκαπέντε μέρες στην ύπαιθρο όπου τους παρέχεται από το Μοναστήρι νερό και ρεύμα για τη νύχτα, κάνουν νηστεία και μετέχουν στις λειτουργίες που τελούνται στην Παναγία του Χάρακα.