Του Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια, και τ’ Απριλιού τις δεκοχτώ, μην κάψεις τα καρούλια

ΕΙΝΑΙ αλήθεια ότι ο Απρίλιος είναι ο τέταρτος μήνας του χρόνου, κατά το γρηγοριανό ημερολόγιο. Έχει 30 μέρες και το όνομά του παράγεται από το λατινικό ρήμα aperire που σημαίνει ανοίγω (άνοιξη).

Είναι ο μήνας της Λαμπρής, συνήθως, και του Αγίου Γεωργίου· γι’ αυτό και ο λαός μας τον ονομάζει Λαμπριάτη ή Αϊγιωργίτη και Τιναχτοκοφινίτη, γιατί τότε τελειώνουν οι χειμωνιάτικες προμήθειες και τινάζονται τα κοφίνια. Παγκόσμιο έθιμο είναι η «πρωταπριλιά» (πιθανόν κελτικής προέλευσης). Την ημέρα αυτή συνηθίζεται οι άνθρωποι να προσπαθούν να ξεγελάσουν ο ένας τον άλλο με φάρσες, αστεία και ψέματα.
Ο Απρίλιος αγαπήθηκε από το λαό και γι’ αυτό είναι πάρα πολλά τόσο τα δημοτικά τραγούδια όσο και οι παροιμίες που αναφέρονται σ’ αυτόν το μήνα, όπως: «Απρίλης έχει τη δροσιά και Μάης τα λουλούδια», «Τον Απρίλη και το Μα (Μάη) κατά τόπους τα νερά».
Ο Απρίλιος θεωρείται από το λαό ως μήνας των λουλουδιών: «Ο Απρίλης με τα λουλούδια κι ο Μάης με τα ρόδα». Η απριλιάτικη βροχή είναι ευεργετική για τη γεωργία: «Αν κάμει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνον το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα».
Στις 23 Απριλίου, ανήμερα δηλαδή του Αγίου Γεωργίου, τα παλαιότερα χρόνια οι κτηνοτρόφοι άφηναν τα χειμαδιά και ανέβαιναν στα βουνά. Στη Σύμη την ίδια μέρα ανάβουν φωτιές και πηδώντας τες φωνάζουν: «Έξω ψύλλοι και κοριοί και μεγάλοι ποντικοί».
Ο Διονύσιος Σολωμός μιλά στους «Ελεύθερους πολιορκημένους» για τον Απρίλιο με θαυμάσιους στίχους:
«Έστησ’ ο έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη, κι η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα».

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΙΟ

 Αλί στα Μαρτοκλάδευτα και τ’ Απριλοσκαμένα. [δηλ. Το Μάρτη δεν πρέπει να γίνεται κλάδεμα και τον Απρίλη δεν πρέπει να σκάβουμε τη γη]
 Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ’ αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
 Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε εκείνον τον ζευγά που ‘χει στη γη σπαρμένα.
 Αν βρέξει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης πέντε-δέκα, να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκρισαρίζουν, να ιδείς και την φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει.
 Αν κάνει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, χαρά στονε τον γεωργό που ‘χει πολλά σπαρμένα.
 Αν κάνει ο Μάρτης τρία νερά κι ο Απρίλης άλλα δύο, να δεις του Μάρτη τα κουκιά, τ’ Απρίλη τα σιταράκια, να δεις το γέρο- Κρίθαρο πώς τρέφει τη μουστάκα.
 Απρίλης έχει τα χάδια κι ο Μάρτης τα δαυλιά.
 Απρίλης φέρνει την δροσιά, φέρνει και τα λουλούδια.
11

 Απρίλης, Μάης, κοντά ειν’ το θέρος.
 Ένας κούκος δε φέρνει την Άνοιξη.
 Και τ’ Απριλιού ταις δεκοχτώ, πέρδικα ψόφησε στ’ αυγό. [δηλ. απ’ το κρύο]
 Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
 Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
 Ο Απρίλης ο γρίλλης, ο Μάης ο πολυψωμάς. [δηλ. το μήνα Απρίλιο οι γεωργοί έχουν λίγες αγροτικές εργασίες ενώ τον Μάιο έχουν πολλές και χρειάζονται πολλά ψωμιά για τους εργάτες]
 Ο Μάρτης έχει τ’ όνομα, κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
 Σαν ρίξει ο Μάρτης μια βροχή κι Απρίλης άλλη μία, να δεις κουλούρες στρογγυλές και πίτες σαν αλώνι.
 Τον Απρίλη και το Μάη κατά τόπους τα νερά.

12-by-httpeidikidiapaidagogisiblogspotgr-5-638

 

 Του Απρίλη η βροχή, κάθε σταγόνα και φλουρί.
 Του Απρίλη η βροχή, κάθε στάλα και φλουρί.
 Του Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια, και τ’ Απριλιού τις δεκοχτώ, μην κάψεις τα καρούλια (του αργαλειού).
 Των καλών ναυτών τα ταίρια τον Απριλομάη χηρεύουν.
 Ως τ’ Απριλιού τις δεκαοχτώ να ‘χεις τα μάτια σου ανοιχτά. Περάσανε οι δεκαοχτώ, άραξε πάνω σ’ ένα αυγό. [δηλ. Οι γεωργοί ανησυχούν για τον καιρό μέχρι τις 18 Απριλίου]

Καλό μήνα!…

Φωτογραφία: Foto.kik

.sakketosaggelos.gr





Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.