Ο Άγιος Νικήτας στο Φραγκοκάστελο

Το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικήτα στο Φραγκοκάστελο είναι χτισμένο επάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής που χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα.

Από την βασιλική διατηρούνται το ψηφιδωτό δάπεδο και υπολείμματα των τειχών.

Ο μύθος του Αγιου Νικήτα

Από πολύ παλιά χρόνια έως και σήμερα οι Κρητικοί λένε αυτό το θρύλο για τον Άγιο Νικήτα. Στο Φραγγοκάστελλο είχε γίνει ένας γάμος και η νύφη, μόλις τέλειωσε ο γάμος, πήρε τα τραπεζομάντιλα και πήγε λίγο πιο κάτω για να τα πλύνει σε ένα σημείο που έτρεχε νερό ανάμεσα από δύο πέτρες

Εκεί που η νύφη έπλενε, ξαφνικά φάνηκε ένα καράβι να πλησιάζει από τη θάλασσα. Αυτοί που ήταν μέσα στο καράβι ήταν Φράγκοι και σκέφτηκαν να πάρουν την όμορφη κοπέλα και να την κάνουν δώρο στο βασιλιά τους. Η απαγωγή έγινε νύχτα και δεν τους είδε κανείς.

Την πήγαν στο παλάτι του βασιλιά, όπου μια μέρα ο βασιλιάς την είδε να κλαίει και τη ρώτησε τι πρόβλημα είχε. Εκείνη αναστέναξε και είπε:
– Αύριο είναι η γιορτή του Αγιού Νικήτα και γίνεται στον τόπο μου το Φραγκοκάστελο μεγάλο πανηγύρι.

Ο βασιλιάς γέλασε ειρωνικά και της είπε:
-Αν έχει χάρη ο Σταυρός, και δόξα ο Αι Νικήτας να πας και εσύ στον τόπο σου και να ·ναι ακόμα νύχτα.

Το επόμενο πρωί στο Φραγγοκάστελο ο παπάς πήγε να λειτουργήσει στην εκκλησία γιατί ξημέρωνε του Αγίου Νικήτα. Μόλις ξεκλείδωσε την πόρτα της εκκλησιάς είδε μια κοπέλα μέσα στην εκκλησία και φοβήθηκε. Άναψε ένα κερί, πλησίασε και είδε την κοπέλα που είχε παντρέψει πριν περίπου ένα χρόνο και τη ρώτησε:
-Παιδί μου, τι γυρεύεις εσύ εδώ;

Η κοπέλα του αφηγήθηκε όλη την ιστορία. Ο θρύλος λέει ότι την έφερε καβάλα στο άλογό του ο Άγιος Νικήτας. Και από τότε γίνεται μεγάλη γιορτή μέχρι σήμερα στην εκκλησία του Αγίου Νικήτα στο Φραγκοκάστελλο.

 

Περίπου 300 μ. βορειοανατολικά του φρουρίου του Φραγκοκάστελλου, βρίσκεται ο μικρός μονόχωρος ναός του Αγίου Νικήτα.

Είναι κτισμένος πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής, τοίχοι της οποίας και το ψηφιδωτό της δάπεδο διατηρούνται γύρω από το ναό. Η βασιλική χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία τα νότια παράλια του νησιού ακμάζουν.

Κατά την ανασκαφή της βασιλικής διαπιστώθηκε ότι οι τοίχοι της σώζονται σε αρκετό ύψος κάτω από την επιφάνεια, γεγονός που δείχνει ότι ο ναός εγκαταλείφθηκε και παρήκμασε σταδιακά γύρω στα μέσα του 7ου αιώνα, εποχή κατά την οποία ξεκινούν οι αραβικές επιδρομές. Όπως διαπιστώνεται, αρχιτεκτονικά μέλη από τη βασιλική χρησιμοποιήθηκαν για την οικοδόμηση του φρουρίου.
31083001

Η βασιλική του Αγίου Νικήτα είναι τρίκλιτη, συνολικού μήκους περίπου 26μ. Ανατολικά απολήγει σε ημικυκλική αψίδα και νότια σε νάρθηκα. Το ανατολικό τμήμα του νότιου κλίτους δεν έχει ανασκαφεί, ενώ ένα μεγάλο τμήμα του έχει καταστραφεί. Το ιερό βήμα καταλαμβάνει το ανατολικό τμήμα του μεσαίου κλίτους. Επικοινωνούσε με μικρά ορθογώνια παστοφόρια, από τα οποία σώζεται μόνο το βόρειο.

Το μεσαίο κλίτος ορίζεται από πολύ χαμηλούς κτιστούς στηλοβάτες, οι οποίοι διακόπτονται σε απόσταση περίπου 3,50 μ. από το δυτικό τοίχο του ναού. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ίσως εκεί να υπήρχε ένα είδος εσωνάρθηκα.

31206295

Το δάπεδο της βασιλικής καλυπτόταν από ψηφιδωτό, το οποίο διατηρείται στο μεγαλύτερο μέρος του σε πολύ καλή κατάσταση. Έχει καταστραφεί μόνο στο ανατολικό μέρος του νότιου κλίτους και στο χώρο του ιερού. Στο δάπεδο κυριαρχεί ο γεωμετρικός διάκοσμος, αλλά και παραστάσεις με ζώα, όπως η παράσταση του τράγου ανάμεσα σε βλαστούς στο βόρειο κλίτος. Τα σχέδια του δαπέδου της βασιλικής του Αγίου Νικήτα συνθέτουν ένα ενδιαφέρον σύνολο που διαφοροποιείται από την καθιερωμένη παράσταση των ψηφιδωτών της Κρήτης, το οποίο όμως τεχνοτροπικά δεν ξεφεύγει από τα επαρχιακά έργα των μέσων του 6ου αιώνα.

Στο χώρο του ιερού βήματος της βασιλικής είναι χτισμένος ο μονόχωρος ναός του Αγίου Νικήτα. Για την κατασκευή του έχουν χρησιμοποιηθεί αρχιτεκτονικά μέλη από τη βασιλική, όπως οι δύο μαρμάρινοι κίονες που έχουν εντοιχιστεί στο μέσο των πλάγιων τοίχων. Ως δάπεδο του ναού χρησιμοποιήθηκε το αρχικό ψηφιδωτό. Ο ναός έφερε τοιχογραφικό διάκοσμο, ο οποίος σήμερα κατά το μεγαλύτερο μέρος του είναι καλυμμένος ή εντελώς κατεστραμμένος. Μπορεί όμως κάποιος να διακρίνει ίχνη από την Κοίμηση της Θεοτόκου στο βόρειο τοίχο και την Ανάληψη στην καμάρα του Ιερού. Σύμφωνα με τις τοιχογραφίες ο ναός χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 13ου αιώνα

 πηροφορίες: dysseus.culture.gr chania-crete-greece.com,explorecrete.com




Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.